(Uygur, Nermi; Dilin Gücü, YKY, 6. baskı, Şubat 2012)
Bugün (4.3.13) bitirdim. Nermi Uygur'dan okuduğum ilk kitap. 111 sayfa. On bir deneme var eserde. Dil ağırlıklı konular... Yazar, kendi tabiriyle "arıtıcı" biri olmasa daha rahat, daha tangırsız tungursuz okunacak bir kitap olurdu Dilin Gücü. Yazık! Zorlama olduğu -bence- o kadar belli ki bazı kelimelerin kullanımının. Yazar sanki önce aklına ilk gelen yabancı kökenli sözcükleri tutmuş "Türkçeleştirmiş", ondan sonra yazmış (İleride daha geniş bahsedebilirim bu konudan). Of of! Eğer kötü niyet yoksa, düpedüz aptallık bu! Ama yine de keyifle okudum diyebilirim. Eski kelimelere de yenilerine de uyduruklara da yabancı değilim nasıl olsa.
Başka bir eserine başladım bugün ayrıca. Belki ondan bahsederken dönüş yaparım Dilin Gücü'ne. Uygur'u (eserlerini yani) değerlendirmek için erken olabilir. Çok kitabı var çünkü. Bir tanesini okuyup genellemelere gitmek uygun olmaz. 04.03.2013
İNSAN AÇISINDAN EDEBİYAT
(Uygur, Nermi; İnsan Açısından Edebiyat, YKY, 3. baskı, Ocak 2009)
Uygur'dan okuduğum ikinci eser bu. İlki Dilin Gücü'ydü. Bu da denemelerden oluşuyor. Ama epey uzun yazılar, üslubu farklı olsa makale olarak da görülebilir. Bu cümleleri, denemeyi biraz kısa bir tür olarak düşündüğüm için söylüyorum tabii.
Arıtıcılık salaklığı da olmasa iyi olacak. Böyle tangır tungur bir üslup oluyor.
Bir edebiyat teorisi kitabı sayılabilecek ölçüde konu bütünlüğü söz konusu. Moran'ın EKE'si ile eşzamanlı okuduğum için rahatlıkla söyleyebiliyorum bunu. Edebiyatla ilgili çok önemli problematikler ele alınıyor, 'yansız' bir tutumla çeşitli kuramların yaklaşımları değerlendiriliyor, yazarın çözümleri, görüşleri sunuluyor. Bazı satırlarına tekrar dönmeyi düşünüyorum. 11.03.2013
DENEMELİ DENEMESİZ
(Uygur, Nermi; Denemeli Denemesiz, YKY, 2. baskı, Mart 2006)
Bugün (19.3.13) bitirdim. Nermi Uygur'dan okuduğum üçüncü eser. Adından da anlaşılacağı gibi denemeyi denemiş Uygur bu kitabında. Zeytinsi Deneme isimli bölüm bu kitaba gitmemiş. Zaten elli sayfa kadarlık bu bölüm de kendi içinde insicamlı değil. Ama diğer denemeler, Uygur'un kendisinin de fark ettiği gibi, yer yer tekrara düşmüş. Dilin Gücü ve İnsan Açısından Edebiyat'a göre daha yavan bu kitabı Uygur'un. Güzel parçalar yok mu? Var elbet, fakat kitaba alınmayacak kadar sıradan paragraflar, aforizmamsı bir hava verilmeye çalışılmış olmasına rağmen çok sönük kalmış cümleler de az değil. Bir de kuruluğu var denemelerin genel olarak, gözden kaçmayan. Başka yazarlar, başka satırlar, başka tanıklar pek az Uygur'un sayfalarında. İstediğim alıntılarla dolu olması değil denemelerin. O da bir yere kadar. Fakat bu hâliyle tatsız oluyor metinler bence.
Uygur'dan satın aldıklarım arasında bir kitap kaldı okumadığım, bir seçki. Bugün yarın ona da başlarım. Belki ilerde -ne kadar da ileri atıyorum pek çok şeyi- Uygur'un denemeciliği üzerine daha etraflıca karalamalar yaparım. Hayırlısı... 19.03.2013
DENEMECİ
(Uygur, Nermi; Denemeci Seçme Denemeler, Haz. Güven Turan, YKY, 1. baskı, Nisan 2011)
Bugün (19.3.13) başladım. Güven Turan'ın hazırladığı deneme seçkisi Denemeci. Uygur'un çeşitli deneme kitaplarından alınmış on iki deneme var. Kitabın başında Turan'ın Denemeci: Nermi Uygur başlıklı yaklaşık iki sayfalık bir yazısı var. (Turan, İnsan Açısından Edebiyat'ta Nermi Uygur'un "özellikle romanlara ve roman kahramanlarına" eğildiğini söylüyor. Benim okuduğum nüsha -Uygur, Nermi; İnsan Açısından Edebiyat, YKY, 3. baskı, Ocak 2009- açısından pek doğru bir saptama değil bu. Not alayım istedim.) Kitabın sonunda Denemelerin İlk Yayımlandığı Yerler (İçindekiler'de Öykülerin İlk Yayımlandığı Yerler şeklinde geçiyor. Dikkâtsizlik, özensizlik...) ve Uygur'un biyografisi yer alıyor.
Henüz iki deneme okudum kitaptan. İkisi de güzel. Hele ilki... Denemeli Denemesiz'dekilerden sonra Denemeci'nin bu ilk denemesi gayet iyi geldi. Denemeli Denemesiz için şöyle yazmışım: "[...] fakat kitaba alınmayacak kadar sıradan paragraflar, aforizmamsı bir hava verilmeye çalışılmış olmasına rağmen çok sönük kalmış cümleler de az değil. Bir de kuruluğu var denemelerin genel olarak, gözden kaçmayan. Başka yazarlar, başka satırlar, başka tanıklar pek az Uygur'un sayfalarında. İstediğim alıntılarla dolu olması değil denemelerin. O da bir yere kadar. Fakat bu hâliyle tatsız oluyor metinler bence." Seçmede okuduğum bu ilk deneme (Denemeci) ise bu cümlelerin neredeyse bütünüyle tersi yargılara layık. İkinci deneme (Çıktım Yunus Dalına) de hoştu. Bakalım diğerleri nasıl?
Kalan denemeleri de bugün (20.03.13) okudum. Uygur'un okuduğum üç eserinden sadece birinden alınmış bir tane deneme yer alıyor bu kitapta. İyi ki de böyle, Denemeci'yi boş yere almış olacaktım yoksa. Sanırım İAE ve DG'ndeki denemeler genelde uzun olduğu için tercih edilmemiş, Denemeci küçük bir seçki çünkü.
(19-20.03.2013)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder